Tournier was de achternaam van mijn lieve moeder Maria Tournier.

De herkomst van haar voorouders met de zeer duidelijke Franse achternaam is niet meer exact te achterhalen. In Frankrijk wonen letterlijk tienduizenden inwoners met de ‘gewone’ achternaam Tournier.

De eerste registratie van de “Nederlandse” tak met de achternaam Tournier vond plaats bij de burgerlijke stand in de Gemeente Rotterdam, Daar werd Matthieu Tournier (geboren in 1776) als inwoner geregistreerd. Hij huwde op 31 januari 1803 de weduwe Agnes Hollewaart geboren te Rotterdam.

De Franse plaats van zijn geboorte ” Phises” blijft voorlopig onduidelijk helaas.

Bovenstaande foto, gemaakt omstreeks 1930, is waarschijnlijk de eerste foto van mijn oudste tante Corrie, mijn oudste oom Ton en mijn moeder Riet. De foto is genomen in de woning aan de Voorhaven in Delfshaven. Het poppenhuis was gemaakt door mijn opa Anton (1898), die een goed timmerman was.

DELFSHAVEN

Delfshaven ontstond in 1389, toen de Delfshavense Schie werd gegraven om de stad Delft een verbinding met de Maas te geven. Sindsdien konden de schepen vanuit Delft via de Delftse en Delfshavense Schie de Nieuwe Maas bereiken. Rondom de sluis ontstond het havenstadje ‘Delfshaven’. Het had de status van een ‘kolonie van Delft’. Een terugslag in de groei vond plaats toen aan het eind van de Hoekse en Kabeljauwse twisten (rond 1490) de Hoeken enorme verwoestingen aanrichtten. In het begin van de zestiende eeuw telde Delfshaven iets meer dan 100 huizen en 400 inwoners. In 1886 werd de oorspronkelijk zelfstandige gemeente Delfshaven door Rotterdam geannexeerd.

Op onderstaande foto uit het bevolkinsgregister van de gemeente Rotterdam staat het gezin van Antonius Tournier (mijn opa) en mijn oma Neeltje Huiberdina Tenwolde. De kinderen van het gezin staan ook geregistreerd, mijn tante Corrie, mijn moeder Maria, mijn ooms Ton, Joop, Leo, en Theo. Daar zie je ook staan dat opa Tournier van 1941 in 1943 in Frankrijk(?) heeft gewerkt (waarschijnlijk arbeidsinzet?).

PARENTEEL MATHIEU TOUNIER

Aanvullingen op de familienaam Tournier

Arnold Schuurs schreef mij : ” Ik heb afgelopen jaar onderzoek gedaan naar de Franse herkomst van de Martinus Tournier die in 1803 in Rotterdam trouwde en ben de volgende mening toegedaan:

In de trouwakte staat dat hij in Phisee in Languedoc is geboren. Ik ben tot de conclusie gekomen, dat hij daar niet zal zijn geboren, maar er wel zijn jeugd heeft doorgebracht. Naar mijn mening en die van enkele Franse archivarissen is de naam van de plaats in de Languedoc door de Rotterdamse gemeente-ambtenaar, die het Frans blijkbaar onvoldoende beheerste, fonetisch geschreven.

Ook moet ik aannemen dat Martinus een (vreemd aandoend) Occitaans dialect sprak. De bedoelde plaats zou best Beziers kunnen zijn of een andere plaats in de Languedoc met een naam die ongeveer zo klonk , maar daarvan zijn er vele te bedenken.

Onlangs heb ik vastgesteld, dat Martinus Tournier bij de volkstellingen van 1829 en 1839 verklaarde te zijn geboren in BREDA en dat hij toen respectievelijk 54 en 66 jaar oud was!!
Bij zijn overlijden in 1843 moet hij dan 68 of 70 zijn geweest en niet 77 zoals in de akte staat. Het verschil tussen 68 en 70 kan te verklaren zijn door de juiste datum te weten, waarop de enquete van de volkstelling is gehouden.

Ik neem nu aan dat Martinus 70 jaar is geworden en dat hij niet in 1766 maar op 16 januari 1773 is geboren. Als dat zo is, dan was hij bij het uitbreken van de Franse revolutie in 1789 pas 17 jaar oud. Een geschikte leeftijd om door Napoleon opgeroepen te worden voor het Franse leger. Hij is of gevlucht (via de Vendee?) naar de Bataafse Republiek om de Frannse dienstplicht te ontlopen, of hij is als militair in 1795 met een onderdeel van het Franse leger in Rotterdam aangekomen, net als de eerste echtgenoot Louis Veron van zijn vrouw Angeneta.

In de overlijdensakte staat ook dat Martinus is geboren in Bourdeaux ( waar ook zijn ouders waren overleden). dat kan dus niet kloppen. Onderzoek door mij in Bordeaux- Gironde (heette vroeger Bourdeaux) en Bourdeaux-Drome heeft niets opgeleverd. Er bestaan overigens nog minstens drie plaatsen met die naam, waar ik geen onderzoek heb gedaan.

Merkwaardig is ook dat Gerardus Ras die het overlijden aangeeft, zegt de schoonzoon te zijn van Martinus Tournier. Van hem heb ik wel een geboorteacte gevonden van 1815 die klopt met zijn opgegeven leeftijd, maar van een huwelijk is niets te vinden. Ook is de vraag met welke bekende dochter van Martinus hij getrouwd zou zijn, want van al die dochters is de echtgenoot bekend de overlijdenskcte is naar mijn mening onbetrouwbaar.

Breda in Noord-Brabant als geboorteplaats is uitgesloten, want in het archief aldaar is ook niets over hem of een andere Tournier/Tornier in die tijd te vinden. Wel bestaat er een BREDA in Catalonie, ten noord-westen van Barcelona. Mogelijk is Martinus inderdaad daar geboren, omdat zijn vader daar werk had en zijn zij daarna vertrokken naar bijvoorbeeld Beziers.

In de familie is het verhaal dat er twee broers waren, die Royalist en katholiek waren, dat de betreffende voorvader glazenier was en via de Vendee is gekomen, de ander zou naar Zwitserland zijn uitgeweken.

Bekend is dat de kleinzoon van Martinus, Hendrik en diens zoon Johannes glazenier waren. Martinus was na 1803 zeker geen glazenier maar sjouwer en later logementhouder. Martinus was in Frankrijk misschien leerling-glazenier bij zijn vader.
Ik besef dat het speculaties zijn maar ze lijken mij aanvaardbaar, bij gebrek aan bewijs.

”
Arnold Schuurs, januari 2012

Email : arnold.schuurs@upcmail.nl

Cafe Tournier

Café J.M. Tournier was een echt bruin, familie café in 1933 aan de Marnixstraat en Goudseweg 64 in de Rotterdamse wijk Crooswijk.

Sportman Joop Tournier Sr.

Middels deze link speciale aandacht voor een speciale man: Joop Tournier Sr, van 13 juni 1910. Zijn ouders runden een café op de Goudseweg. Spartaan ’20 was de eerste club van trainer Tournier, later stapte hij over naar Excelsior Pernis. Maar omdat hij in zijn jeugd vooral op atletiekgebied actief was geweest, heeft hij de meeste tijd als trainer op de atletiekbaan doorgebracht. Tot op hoge leeftijd bleef hij trainen.

Joop Tournier bokaal

Geheel terecht kreeg Joop in 1993 zijn eigen wedstrijd. Zijn grote liefde lag bij de jeugd en het werd een jaarlijkse wedstrijd met louter pupillen. Elk jaar in oktober, aan het eind van het atletiekseizoen, vindt deze wedstrijd plaats op de Nenijto. Zelf zorgde hij er steevast voor dat de bokaal gevuld was met snoep voor de winnende vereniging. Hij schreef daartoe elk jaar een andere snoepfabrikant aan en nimmer tevergeefs.

Lees hier meer over het sportleven van een beroemde lokale atletiek-trainer en sportman en het Rotterdamse sportleven in die dagen’.

Loodgietersbedrijf van Martinus Franciscus Tournier

Het oorspronkelijke bedrijf, M.F. Tournier & Zn. B.V. is in januari 1906 opgericht door de gelijknamige Martinus Franciscus Tournier. In de eerste jaren werkte M.F. Tournier vanuit een bedrijfsruimte aan de Goudse Singel in Rotterdam. Samen met timmerman ‘Dick’ en een loodgieter voerde Martinus de werkzaamheden uit. In de periode van 1906 tot en met 1928 is het bedrijf gegroeid in omvang.
Een nieuwe bedrijfsruimte aan de Pannekoekstraat en uiteindelijk de Jonker Fransstraat waren hiervan het logische gevolg.

Op 14 mei 1940 werd het bedrijf getroffen door het bombardement in Rotterdam. Het bombardement had verstrekkende gevolgen voor alles dat in de achterliggende 34 jaar was opgebouwd, gereedschappen, voorraden en ook het bedrijfspand moesten het ontgelden. Door de goede reputatie, de trouwe klantenkring, het vakmanschap en een flinke dosis doorzettingsvermogen vormden echter het fundament van de wederopbouw van het bedrijf.

Via de toenmalig burgemeester van ‘s-Hertogenbosch kon Martinus Franciscus Tournier een kleine bedrijfsruimte kopen aan de Van der Werfstraat in Rotterdam. Hier kon het bedrijf zich opnieuw vestigen en zich opmaken voor een nieuwe periode. In de periode 1942 – 1943 is de zoon van Martinus, Joseph Tournier, als loodgieter begonnen in het bedrijf. Joseph werd kort daarna compagnon van zijn vader, dit was tevens de periode waarin hij aan de ambachtsschool de opleiding als gasfitter begon.

Door de toenemende hoeveelheid werkzaamheden kwam medio 1955 ook broer Arie Tournier, voor die tijd werkzaam bij een verwarmingsbedrijf in Den Haag, bij het bedrijf.Enkele jaren later begon het gezelschap dat tot die tijd bestond uit Martinus, Joseph, Arie en Dick verder te groeien. Na enkele jaren is M.F. Tournier & Zn. B.V. verhuisd naar een grotere en betere bedrijfsruimte aan de Noordsingel in Rotterdam. Van hieruit is het bedrijf zich verder gaan ontwikkelen en uitgegroeid tot een vaste waarde voor de gehele regio Rijnmond.

In de periode 1975 – 1976 zijn de zonen van Joseph Tournier, Frank en Robert Tournier begonnen als loodgieter binnen het familie bedrijf.Ook in deze periode bleef het bedrijf groeien. Na enkele jaren is zoon Frank gestopt binnen het bedrijf en is hij zijn eigen weg gegaan. Midden jaren ’90 is het bedrijf uiteindelijk verhuisd naar de locatie waar het ook vandaag de dag nog te vinden is, de Frobenstraat 15 – 17 in Rotterdam. Een aantal jaren na de verhuizing, in 1997, heeft zoon Robert het bedrijf samen met Ben Schreuder overgenomen van Joseph Tournier.

Beide waren in deze periode al ruim 20 jaar werkzaam binnen het bedrijf. Joseph Tournier bleef na de overname werkzaam binnen het bedrijf als adviseur. Zes jaar na de overname van het familie bedrijf hebben Robert en Ben loodgietersbedrijf Koppe uit Hoek van Holland overgenomen. Koppe dat toen al zo een 40 jaar bestond was een strategische uitbreiding van het werkgebied en eveneens een nieuwe groeistimulans voor het bedrijf.Dit was tevens het moment waarop de Tournier Installatie Groep ontstond, toen dus bestaande uit M.F. Tournier & Zn. B.V. in Rotterdam en Koppe B.V. in Hoek van Holland.

Drie jaar na de overname, in 2006, vierde het bedrijf zijn 100 jarige bestaan!Korte daarop volgde de overname van Buskoop Loodgieters. Hiermee groeide de Tournier Installatie Groep verder uit naar het bedrijf van vandaag. De directie wordt vandaag de dag nog altijd gevormd door Robert Tournier en Ben Schreuder, ook Joseph Tournier is met zijn 81 jaar nog altijd actief binnen het bedrijf als adviseur en is dagelijks te vinden op kantoor en in het magazijn. Hij zal binnenkort zijn 60e verjaardag als loodgieter vieren!

Bron: https://www.tournier.nl 2019